Hemoglobina i hematokryt – kluczowe parametry we krwi decydujące o naszym zdrowiu
Hemoglobina oraz hematokryt są dwoma kluczowymi wskaźnikami, które są analizowane podczas badania krwi. Hemoglobina pokazuje, ile tego elementu występuje w jednym litrze krwi krążącej w naszym organizmie. Z kolei hematokryt jest miarą procentowej objętości krwinek czerwonych w stosunku do całkowitej objętości krwi. Przede wszystkim z powodu podejrzenia anemii, ale również do diagnozy innych chorób, wykonuje się analizę tych dwóch parametrów. Ale jakie są normy dla hemoglobiny i hematokrytu? Co może świadczyć o zbyt niskim lub zbyt wysokim poziomie tych składników?
Hemoglobina (Hb), będąca białkiem obecnym w krwinkach czerwonych, daje im charakterystyczny kształt dysku z wgłębieniem, unikalny czerwony kolor oraz zdolność do transportowania tlenu z płuc do innych części ciała oraz przenoszenia dwutlenku węgla w przeciwnym kierunku, umożliwiając jego eliminację z organizmu.
Normy hemoglobiny różnią się w zależności od płci i stanu zdrowia danej osoby. U mężczyzn prawidłowy poziom hemoglobiny waha się od 14 do 18 g/dl. Kobiety, które nie są w ciąży, powinny mieć poziom hemoglobiny pomiędzy 12 a 16 g/dl, natomiast u kobiet w ciąży prawidłowy poziom to od 11 do 14 g/dl.
Zbyt niski poziom hemoglobiny może wskazywać na anemię – najczęściej to właśnie pacjenci z obniżonym poziomem tego parametru są kierowani na dalszą diagnostykę. Anemia może występować w przypadku niedoboru żelaza, braku kwasu foliowego i witaminy B12, a także w przebiegu chorób genetycznych, nerek lub białaczki. Dodatkowo, anemię diagnozuje się u kobiet z silnymi krwawieniami menstruacyjnymi oraz osób, które straciły dużo krwi w wyniku wypadków. Często stwierdza się niskie stężenie hemoglobiny razem z niskim hematokrytem.
Za zbyt wysokie stężenie hemoglobiny odpowiada przede wszystkim odwodnienie organizmu lub stany niedotlenienia wynikające z palenia papierosów, bezdechu sennego, przebywania na dużych wysokościach lub innych chorób płuc i serca.
Hematokryt jest wskaźnikiem opisującym ilościowo krwinki czerwone w stosunku do całkowitej objętości krwi. Normy dla mężczyzn to 40-54%, dla kobiet niebędących w ciąży – 37-47%, a dla kobiet ciężarnych – powyżej 33%. Przyczyny zmienności wartości hematokrytu są podobne jak w przypadku hemoglobiny. Jeśli oba parametry są podwyższone, można podejrzewać takie choroby jak czerwienica prawdziwa, wrodzone wady serca czy nowotwory nerek.
Jeśli zauważysz nieprawidłowości w wynikach badań dotyczących hemoglobiny i hematokrytu, pamiętaj aby skonsultować się ze specjalistą. Ich interpretacja nie powinna polegać na analizie pojedynczych parametrów, ale powinna uwzględniać całość wyników badań. Zawsze warto skonsultować wyniki z lekarzem rodzinnym lub internistą, który po dokładnym wywiadzie i analizie danych będzie stwierdzał, czy pacjent jest zdrowy, czy też powinien kontynuować diagnozę.
