Język obcy w granicach kraju – co warto wiedzieć o języku kaszubskim?

Mimo, że Polska jest etnicznie jednorodnym państwem, możemy odnaleźć na terenie naszego kraju grupy posługujące się na co dzień językiem innym niż polski.

Przykładem takiej mniejszości jest społeczność Kaszubów zamieszkujących region Pomorza i posługujących się językiem kaszubskim. Należy on do grupy języków wymierających, określonych przez UNESCO jako poważnie zagrożone, dlatego warto wspierać wszelkie inicjatywy dążące do zwiększenia liczby jego użytkowników, jak np. stosowanie podwójnych nazw miejscowości czy możliwość nauki języka kaszubskiego w lokalnych szkołach.

Dobrym sposobem na zachowanie dialektu kaszubskiego w społeczeństwie jest także dzielenie się wiedzą o nim z osobami nie posługującymi się nim na co dzień.

Najciekawsze zwroty w języku kaszubskim

Język kaszubski należy do tej samej rodziny i grupy językowej co polski, dlatego w jego podstawach odnajdujemy wiele podobieństw do standardowej polszczyzny, wzbogaconych o wpływy języków dolnoniemieckiego, połabskiego i pruskiego. Język Kaszubski jest unikalny i potrafi zaskakiwać niektórymi zwrotami.

Podstawowym jego wyróżnikiem jest natomiast jego alfabet, odmienny od polskiego. W występujących w nim zwrotach odnajdujemy konkretne procesy językoznawcze, np. kaszubienie, czyli stwardnienie spółgłosek w wyrazach: swiat, zemia, rodzëc – odpowiednio: świat, ziemia, rodzić. W innych wyrazach z kolei zanika litera e, np. pòrénk jako poranek czy kùńc znaczące koniec. Kolejnymi przejściami głoskowymi są zmiana kolejności spółgłoski z samogłoską w wyrazach gard (pl. gród), parmiéń (pl. promień) czy dodatkowe zmiękczenia przed sylabą -ar, np. cwiardi (twardy), czwiôrtk (czwartek). Wreszcie niektóre z kaszubskich wyrazów zapisuje się za pomocą odmiennych znaków niż w języku polskim, np. lëdze w miejsce ludzie, rëba, czyli ryba oraz zëma oznaczające zimę.